Xạ thủ nằm bắn

Martin Terrier nghèo khó, cô độc, ngốc nghếch và độc ác, song để thay đổi tất cả, gã đã có một kế hoạch thẳng băng và đẹp đẽ cho cuộc đời. Sau mười năm làm nghề sát thủ, cóp nhặt từng đồng và thành một ‘ông Christian’ rất ra dáng, gã trở về bản quán để tìm lại người tình trong mộng và cùng nàng hưởng thái bình… Nhưng đâu có dễ thế, để tắm được hai lần trong cùng một dòng sông, cần phải có rất nhiều máu chảy qua cầu…

Jean-Patrick Manchette, say mê jazz, điện ảnh và văn học. Ông đã tìm ra, như một tác gia tiên phong, giọng điệu của những tiểu thuyết đen tầm cỡ có pha trộn giữa phiêu lưu, phê phán xã hội và những hoạ tiết của đời thường.

Những tác phẩm nổi tiếng của Manchette được Nhã Nam xuất bản:

• Xạ thủ nằm bắn
• Ba gã phải khử

Năm 1971, cùng với Jean-Pierre Bastid, Manchette bước vào "Série Noire", tủ sách trinh thám huyền thoại của nhà xuất bản Gallimard (được hình thành vào năm 1946 với các tên tuổi lớn như Marcel Duhamel, Picasso, Jacques Prévert và Boris Vian). Khi đó "Série Noire" chuyên in các bản dịch tiểu thuyết trinh thám Mỹ, gần như không có sự góp mặt của các nhà văn Pháp. Tác phẩm Laissez bronzer les cadavres (Cứ để cho những cái xác bị mặt trời nướng chín) báo hiệu sự khôi phục mạnh mẽ của dòng tiểu thuyết trinh thám Pháp (đã từng phôi thai từ rất lâu trước đó với các tác phẩm của Alexandre Dumas, Eugène Sue và gần hơn là Eugène Dabit).

Cũng từ đó, một trường phái mới của trinh thám Pháp ra đời dưới danh hiệu "néopolar", khiến cho đề tài đặc biệt ăn khách sau Thế chiến thứ hai, những kẻ bất lương khu Pigalle (trong tác phẩm của các nhà văn như Auguste Le Breton và Albert Simonin), không còn chỗ đứng. Và mười tác phẩm của Manchette là những dấu ấn quan trọng, trong số đó nổi tiếng hơn cả là Nada (1972), Morgue pleine (Đầy nhà xác, 1973), Le petit bleu de la côte ouest, tức Trois hommes à battre (Ba gã cần khử, 1977) và Xạ thủ nằm bắn (1982). Tác phẩm của Manchette mang nhiều dấu ấn chính trị, thiên tả, phê phán xã hội và được xây dựng chủ yếu theo kết cấu của điện ảnh, với những scène hoàn chỉnh.

Chính vì lẽ đó mà bảy trên mười tiểu thuyết của Manchette đã được chuyển thể thành phim, mang lại những điểm mốc mới trong nền điện ảnh Pháp, cụ thể là của dòng "phim đen", nơi hiện diện những nhân vật như Jean-Pierre Melville (đạo diễn) và Lino Ventura (diễn viên) ở giai đoạn đầu và chưa lúc nào ngừng dòng chảy phong phú và nhiều đỉnh cao của mình, cho đến tận thời của phong trào Làn sóng mới, đặc biệt là trong các bộ phim của Jean-Luc Godard. Nếu điện ảnh Pháp được đặc trưng hóa bởi hiện tượng "điện ảnh tác giả" thì trinh thám Pháp từ sau Manchette đã có một lối đi mới, thành một lối viết riêng biệt, đơn giản nhưng hiệu quả và chứa đựng một tầm sâu bên dưới những hành động đơn thuần. Bản thân Manchette cũng viết nhiều kịch bản điện ảnh

Là thần tượng của không ít nhà văn trinh thám Pháp hiện nay (Didier Daeninckx, một tác giả nổi tiếng cùng với Tonino Benacquista, Jean Vautrin và Jean-Claude Izzo - tác phẩm Đường du mục của ông đã được xuất bản tại Việt Nam, Nhã Nam và NXB Hội Nhà Văn, 2006 - thường xuyên thể hiện sự ngưỡng mộ đối với Manchette và coi ông là bậc thầy của thể loại), Manchette còn thuộc vào hàng các nhà văn bao trùm nhiều lĩnh vực nghệ thuật, trong đó nổi bật nhất là âm nhạc và điện ảnh, một kiểu hóa thân của Boris Vian: nhà văn có tư chất nghệ sĩ lớn.