Mười lẻ một đêm(Tiểu thuyết)

Đời cười trong Mười lẻ một đêm

“Có một người đàn ông và một người đàn bà bị nhốt trong căn hộ trên tầng sáu suốt 11 ngày đêm. Mười lẻ một đêm. Và mười lẻ một ngày... Thực ra cũng không phải là hai người bị nhốt. Người đàn ông và người đàn bà cần có một căn phòng, ở với nhau một buổi sáng. Họ đến mượn căn hộ này của một người bạn...”.

Câu chuyện bắt đầu như thế, như một đùa cợt, một giả thiết dây dưa dền dứ dùng dằng.

Cánh cửa đã khóa từ bên ngoài, sợ người khác quấy phá, người bạn khóa cửa rồi đi, đi mãi không trở về. Người đọc cũng bị lôi đi, đi chậm rãi, vừa đi vừa ngơ ngác cười trước cái tình huống trớ trêu mà đôi tình nhân phải đối phó sau 16 năm gặp lại.

Nhưng câu chuyện không diễn ra ở bên trong cánh cửa, mà ở ngoài kia, nhốn nháo và đầy nghịch lý. Chuyện của 11 ngày đêm lại chính là chuyện của hai đời người, của mấy đời người, của một thời thế, của hôm qua và hôm nay được qui chiếu trong cái nhìn trào lộng, phóng đại để rồi bất ngờ thu hẹp lại sắc nét và tinh quái.

Mà có vẻ như tác giả không buông tha bất cứ điều gì. Chuyện học thuật phong cấp phong hàm, “được tin dùng thì bằng cấp kiến thức chỉ là thủ tục”; chuyện gái trai nhà nghỉ nhà trọ; chuyện hát hò, vẽ tranh nặn tượng, chữ nghĩa văn chương; cả chuyện đái đường và du lịch rác... đến chuyện cô gái tuổi ba mươi “chưa chồng vì quá chín chắn”, chuyện các doanh nhân thời mở cửa “đã yêu là yêu tỉnh táo”, chuyện các mađam quyền cao chức trọng dắt nhau tìm đất trang trại lập hội khai hoang, chuyện ông Vip được voi thì đòi Hai Bà Trưng... đều có đủ, như chính cuộc sống vội vã này.

Hồ Anh Thái hay đùa, có lần đùa hơi dai với nhân vật nhà văn hóa lớn. Giọng bỡn cợt và hài hước theo suốt chiều dài cuốn tiểu thuyết mới nhất này của anh. Cho đến câu chuyện cuối cùng, về thằng Cá con riêng của ông Vip. Thằng bé ngồi trên xe lăn với đôi chân dính vào nhau như một người cá, người cá nhưng nó không biết bơi, nó chỉ ngồi bên cửa sổ ngóng nhìn thế giới bên ngoài mơ những giấc mơ cổ tích. Và thế giới trước mặt người đọc bỗng đổi thay, mơ màng, lãng mạn và đa cảm, như chính thế giới tuổi thơ trong trẻo đến mủi lòng.

“Đôi khi đọc sách cũng là dịp thử thách lòng kiên nhẫn. Sách dở thì thử thách lòng khoan dung” - Hồ Anh Thái đưa đẩy như thế ngay từ trang mở đầu, còn người đọc đọc đến trang cuối, đi qua hết mười lẻ một đêm của 318 trang sách, thì thở phào, tự thấy phần mình chỉ cần một chút kiên nhẫn mà chưa cần đến sự khoan dung. Nhưng lòng thì vương vấn lắm, thương mãi những giấc mơ của thằng Cá mong manh...

THÚY NGA