Cánh đồng hoang

"Ngọn gió đêm dậy lên từ một nơi xa trên cánh đồng nước thổi qua vạt rừng tràm thưa. Dưới bầu trời đầy sao của Tháp Mười, sóng lấp loáng nối theo nhau tràn qua, có đợt như cố vươn lên liếm cái sàn nhà treo dưới tàn lá cây tràm.

Một tiếng pháo xuất phát từ căn cứ Bình Đức của quân Mỹ, nổ vu vơ. Tiếng nổ vang dài theo mặt nước. Tiếng pháo nổ to những Sáu Xoa lại giật mình thức giấc vì thói quen và một đợt sóng đánh tạt qua cây tràm gần đầu nằm của chị. Sáu Xoa trở mình, nhờ ánh sao từ trên bầu trời cao và dưới mặt nước, chị vừa bới lại tóc vừa nhìn giấc ngủ của chồng và con.

Nhà chị, một cái nhà lạ lùng ít thấy. Ngôi nhà trên mặt nước, cột nhà là những cây tràm sống. Sàn nhà là cái sạp tre dài độ ba thước và bề ngang hơn hai thước, vừa đủ nằm trong khoảng trống của một cụm tràm. Cái sạp tre nhỏ bé vừa là giường ngủ, vừa là chỗ bếp núc, chỗ chơi đùa của đứa con, là tất cả mọi sinh hoạt trong gia đình chị.

Bới tóc xong, chị vén mùng, bật hộp quẹt đốt đèn. Cái đèn trứng vịt, ngọn đèn nhỏ hột đậu, tỏa một ánh sáng nhỏ, đủ cho chị làm việc. Sáu Xoa, một người đàn bà trẻ, khỏe và đẹp.

Ngoài trời gió vẫn thổi. Gió lao xao qua tàn lá trên mái nhà. Sóng vẫn ràn rạt dưới sàn, và đâu đó một con cá quẫy, một con đớp mồi. Những vòng sóng trên mặt nước bung rộng ra dưới ánh sao.

Cử chỉ nhẹ nhàng, sợ động đến giấc ngủ của chồng, con, Sáu Xoa chuẩn bị những việc cần thiết cho chuyến đi của chồng. Chị xé nửa bánh thuốc, lấy một cuộn giấy quyến, cái hột quẹt đá cho vào cái túi ni lông, lấy sợi dây thun buộc cẩn thận. Xong, chị lựa từng con khô sặc để vào chiếc cà ròn.

Vừa lúc đó, có tiếng chim kêu, tiếng chim đêm nghe khác thường. Sáu Xoa quay vào, gọi khẽ:

- Mình ơi, mình!

Anh Đô chồng chị, đã thức, anh tằng hắng, rồi với một động tác - không ngái ngủ, anh co hai chân, đưa hai tay ôm vòng qua hai gối, như có lò xo, anh bật dậy. Anh vén mùng - cái mùng bằng vải dù trái sáng nhuộm màu xanh lam nham - ngồi gần bên vợ. Anh Đô - chồng chị - nông dân Tháp Mười - một người đàn ông khỏe mạnh, ba mươi tuổi, màu da đậm đà. Có lẽ vì ở giữa cánh đồng nước, không có người cắt tóc nên mái tóc của anh bù xù, hơi dài, tóc rậm đến vành tai, râu lún phún. Mày rậm, mắt to và sáng rực. Mũi cũng to và tròn, người ta gọi là mũi lân và môi dày. Dù mặc áo bà ba, nhưng cũng có thể biết: bắp tay anh cuồn cuộn và lồng ngực anh căng phồng.

Không nói không rằng, anh thò chân xuống sàn, đặt bàn chân lên lái xuồng, đẩy chiếc xuồng ba lá ra khỏi sàn.

Anh bước xuống. Với sức mạnh của anh, mũi xuồng hất lên. Anh cầm cây sào, rà xuống nước, cho mũi xuồng quay ra, nhún mình, chống sào, chiếc xuồng vút đi như con thoi.

Một lát sau, anh quay lại, cho xuồng cặp lại sàn nhà, cầm cái rọ giơ lên, cái rọ đầy cá sặc, anh mở hom trút cá vào cái khạp da bò để bên bếp. Cái rọ thứ hai cũng đầy cá. Sáu Xoa nhìn từng cử chỉ của chồng.

- Mình để em! Đi đi, anh em người ta chờ....". (Trích truyện ngắn "Cánh đồng hoang" của nhà văn Nguyễn Quang Sáng - tác phẩm đã được dựng thành phim rất nổi tiếng).